Thuiswerk: zijn uw medewerkers verzekerd voor een arbeidsongeval?

Bij vele bedrijven raakt telewerk, in de volksmond meestal ‘thuiswerk’ genoemd, steeds meer ingeburgerd. Zo zijn er medewerkers die vaak al één of meerdere dagen per week buiten de bedrijfslocatie werken, bijvoorbeeld in de eigen woning of op een andere gekozen plaats zoals een coworking space. In dat laatste geval dekt ‘thuiswerk’ dus niet de volle lading, vandaar dat men beter de bredere term ‘telewerk’ hanteert.

Er zijn verschillende vormen van thuiswerk:

• Er is sprake van structureel thuiswerk indien dit op regelmatige basis wordt georganiseerd en dus niet-incidenteel gebeurt. Structureel thuiswerk is gereglementeerd door een collectieve arbeidsovereenkomst (cao nr. 85 & 85 bis). Er is een uitdrukkelijke vermelding van thuiswerk vereist in de arbeidsovereenkomst van de betrokken werknemers met vermelding van de dag, plaats en tijdspanne van het werk.
• Bij occasioneel thuiswerk laat de werkgever zijn werknemers sporadisch thuiswerken. Dit gebeurde tot voor kort buiten enig wettelijk kader. Sinds de invoer van de nieuwe wet Werkbaar en Wendbaar Werk van minster Peeters op 1 februari 2017 hebben werknemers echter het recht om van thuis uit te werken bij overmacht (bijvoorbeeld extreem winterweer) en bij dringende persoonlijke redenen (bijvoorbeeld een doktersafspraak) mits voorafgaandelijk akkoord van de werkgever. Hoewel de wet thuiswerk voorziet, is het momenteel nog steeds de werkgever die case by case beslist om de werknemers te laten thuiswerken.
• In de praktijk stellen we vast dat er bij heel wat bedrijven nog andere afspraken rond thuiswerk bestaan dan degene die wettelijk omschreven zijn. Het gaat in de meeste gevallen om afspraken die de werknemer en zijn directe leidinggevende in onderling overleg maken, bijvoorbeeld één vaste dag thuiswerk per week of thuiswerk voor- of na een klantenbezoek in de buurt van zijn woning.

Elke werknemer is automatisch verzekerd voor arbeidsongevallen via de verplichte arbeidsongevallenverzekering. Hierdoor is er dekking voor ongevallen overkomen aan werknemers tijdens en door de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Bij ieder arbeidsongeval moet het slachtoffer of de begunstigde(n) zelf bewijzen dat het ongeval gebeurde tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Dit bewijs is meestal heel eenvoudig te leveren indien het ongeval gebeurde op de gebruikelijke arbeidsplaats. In de praktijk zal dit door verzekeraars bijgevolg meestal niet in vraag worden gesteld.

Bij thuiswerk wijzigt de gebruikelijke arbeidsplaats en daardoor is het moeilijker aan te tonen dat het ongeval gebeurde tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst. Bovendien zijn er bij thuiswerk meestal geen getuigen aanwezig.

Voor structureel thuiswerk werd een aanpassing van de wet op arbeidsongevallen doorgevoerd om de structurele thuiswerker beter te beschermen. Deze aanpassing houdt in dat automatisch verondersteld wordt dat het ongeval zich tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst voordeed, indien het gebeurde op de dag, plaats en binnen de tijdspanne vermeld in de individuele arbeidsovereenkomst.

Bij alle andere vormen van thuiswerk moet het slachtoffer nog steeds het bewijs leveren.

Wil u toch te allen tijde verzekerd zijn voor een arbeidsongeval wanneer u aan thuiswerk doet? Dan bestaat de mogelijkheid om een uitbreiding in te lassen in de polis arbeidsongevallen die de bewijslast voor het slachtoffer of de rechthebbenden versoepelt. Dit verloopt dan via een beperkte waarborg privéleven die wordt opgenomen in de polis arbeidsongevallen.

Concreet houdt een dergelijke clausule in dat een ongeval overkomen op de verblijfplaats en aangegeven door de werkgever toch kan geregeld worden indien dit in eerste instantie was geweigerd omwille van gebrek aan bewijs.

In arbeidsongevallen is de arbeidsweg begrepen in de dekking. De arbeidsweg is het gebruikelijke traject tussen de verblijfplaats (of tweede verblijfplaats) en de arbeidsplaats en omgekeerd. De eventuele omweg op dit traject om de kinderen heen en terug te brengen naar de kinderopvangplaats of de school is daarbij eveneens gedekt. Een andere automatisch gedekte uitbreiding van de arbeidsweg is de weg van en naar de plaats waar de werknemer werkt en de plaats waar hij zijn lunch koopt.

Bij thuiswerk vanuit de woning van de werknemer is er geen arbeidsweg en dus ook geen gedekte uitbreiding op die arbeidsweg om de kinderen heen en terug te brengen naar de kinderopvangplaats of de school. Het traject voor de lunch blijft weliswaar gedekt.

Bij thuiswerk vanuit een andere locatie is er wel een arbeidsweg. De werknemer geniet bijgevolg dekking voor zijn arbeidsweg, het traject om de kinderen heen en terug te brengen naar de kinderopvangplaats of de school en het traject voor zijn lunch.